Φριτέζα αέρος: Είναι υγιεινό το μαγείρεμα; Πώς μπορει να βοηθήσει στο αδυνάτισμα; Είναι οικονομική η φριτέζα αέρος;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η φριτέζα αέρα είναι μια δημοφιλής συσκευή κουζίνας που χρησιμοποιείται για την παρασκευή τηγανητών φαγητών όπως κρέας, αρτοσκευάσματα και πατατάκια.

Λειτουργεί κυκλοφορώντας ζεστό αέρα γύρω από το φαγητό δημιουργώντας ένα τραγανό εξωτερικό. Αρα ΔΕΝ είναι φριτέζα.

Δηλαδή δεν είναι φριτέζα με την παραδοσιακή έννοια, έτσι όπως έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε να τηγανίζονται οι πατάτες στα φαστφουντάδικα και παλαιότερα ίσως και στον πάγκο της κουζίνας του πατρικού μας. Στην ουσία πρόκειται για έναν μίνι φούρνο που μεταφέρεται και αποθηκεύεται εύκολα αφού δεν πιάνει μεγάλο χώρο (περίπου όσο μια τοστιέρα).

Η φριτέζα αέρος χρησιμοποιεί έναν ανεμιστήρα που κυκλοφορεί ζεστό αέρα πάνω και γύρω από το φαγητό για να μετατρέψει την υγρασία σε νέφος. Το φαγητό μπαίνει σε ένα καλάθι και στη συνέχεια τοποθετείται μέσα στη συσκευή. Ο ζεστός θάλαμος επιτρέπει στην ξηρή θερμότητα να διεισδύει στο φαγητό δημιουργώντας τη γνωστή τραγανή υφή που παίρνει οτιδήποτε τηγανίζεται στο λάδι. Το μαγείρεμα σε μια φριτέζα αέρος μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο ενώ ταυτόχρονα η συσκευή καθαρίζεται πολύ εύκολα.

Τα περισσότερα μοντέλα φριτέζας αέρος δεν χρειάζονται λάδι για να λειτουργήσουν αν και αν χρησιμοποιήσετε σπρέι λαδιού ή 2-3 κουταλιές λάδι πριν βάλετε το φαγητό στο καλάθι, θα βελτιώσει την υφή και τη γεύση του. Παρόλο που μπορείτε να να απολαύσετε τηγανητό φαγητό χωρίς λάδι, η ομορφιά αυτής της συσκευής είναι ότι χρειάζεται ελάχιστη ποσότητα, αν το αποφασίσετε.

Έχει επίσης ως αποτέλεσμα μια χημική αντίδραση γνωστή ως φαινόμενο Maillard, η οποία εμφανίζεται μεταξύ ενός αμινοξέος και ενός αναγωγικού σακχάρου παρουσία θερμότητας. Οδηγεί σε αλλαγές στο χρώμα και τη γεύση του φαγητού

Ορισμένοι κατασκευαστές ισχυρίζονται ότι η χρήση φριτέζας αέρα μπορεί να μειώσει την περιεκτικότητα σε λιπαρά των τηγανητών τροφίμων έως και 75%. Αυτό συμβαίνει επειδή οι φριτέζες αέρα απαιτούν σημαντικά λιγότερο λίπος από τις παραδοσιακές φριτέζες. Ενώ πολλές συνταγές τηγανητού απαιτούν έως και 3 φλιτζάνια (750 ml) λάδι, μόνο περίπου 1 κουταλιά της σούπας (15 ml) χρειάζεται για να φάτε τηγανισμένα στον αέρα. Μια μελέτη συνέκρινε τα χαρακτηριστικά των τηγανητών πατατών και των τηγανητών πατατών στον αέρα και διαπίστωσε ότι το τηγάνισμα στον αέρα αποδίδει ένα τελικό προϊόν με σημαντικά λιγότερα λιπαρά αλλά παρόμοιο χρώμα και περιεκτικότητα σε υγρασία

Αυτό μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία σας, καθώς η υψηλότερη πρόσληψη λίπους από φυτικά έλαια σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καταστάσεων όπως καρδιακές παθήσεις και φλεγμονές

Βοηθά η φριτέζα αέρος στο αδυνάτισμα;

Τα τηγανητά φαγητά δεν είναι μόνο υψηλότερα σε λιπαρά, αλλά και υψηλότερα σε θερμίδες και μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση βάρους. Εάν θέλετε να μειώσετε το σωσίβιο της μέσης, η αντικατάσταση των κατεψυγμένων τροφίμων με φαγητά ψημένα στον αέρα μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ξεκινήσετε.

Εκτός από το ότι περιέχουν περισσότερα λίπη και θερμίδες, τα τηγανητά τρόφιμα μπορούν να δημιουργήσουν δυνητικά επικίνδυνες ενώσεις όπως το ακρυλαμίδιο.

Το ακρυλαμίδιο είναι μια ένωση που σχηματίζεται σε τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες κατά το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες όπως το τηγάνισμα. Το ακρυλαμίδιο (#acrylamide) είναι μια άοσμη λευκή κρυσταλλική ουσία η οποία όταν θερμαίνεται πολυμερίζεται. Το ακρυλαμίδιο σχηματίζεται σε ορισμένα τρόφιμα όταν αυτά παρασκευάζονται σε θερμοκρασίες συνήθως υψηλότερες από 120 βαθμούς κελσίου και υπό συνθήκες χαμηλής υγρασίας. Σχηματίζεται κυρίως σε πλούσια σε υδατάνθρακες ψημένα ή τηγανισμένα τρόφιμα (πατάτες, τσιπς, δημητριακά, μπισκότα, φρυγανιές, καφές κ.ά). Σε αρκετές μελέτες βρήκαν συσχέτιση μεταξύ διατροφικού ακρυλαμιδίου και αυξημένου κινδύνου για καρκίνο των νεφρών, του ενδομητρίου και των ωοθηκών.

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το τηγάνισμα στον αέρα μείωσε το ακρυλαμίδιο κατά 90% σε σύγκριση με το παραδοσιακό τηγάνισμα.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική κατανάλωση φαγητού σε βαθύ τηγανητό μπορεί να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο ορισμένων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του προστάτη, του καρκίνου του πνεύμονα και των παθήσεων του στόματος. Επίσης έχει βρεθεί ότι η κατανάλωση περισσότερων τηγανητών τροφών συσχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας

Είναι οικονομική η φριτέζα αέρος;

Η φριτέζα αέρος σας συμφέρει οικονομικά γιατί καταναλώνει έως και 50% λιγότερο ρεύμα από έναν συμβατικό φούρνο, επομένως μειώνει στο μισό το κόστος μαγειρέματος. Καθώς επίσης είναι φριτέζα αέρος, ψήνει πιο γρήγορα από έναν συμβατικό φούρνο, μειώνοντας κατά πολύ το χρόνο ψησίματος και άρα το διάστημα κατανάλωσης ρεύματος, ενώ καθώς ο κάδος της είναι μικρός, δεν απαιτεί προθέρμανση κι έτσι το ρεύμα που καταναλώνετε είναι μόνο αυτό που θα χρησιμοποιηθεί στο ψήσιμο.

Συμπερασματικά

Επιλέξτε πιο υγιεινούς τρόπους μαγειρέματος, όπως το ψήσιμο, το ψήσιμο στον ατμό ή τη σάλτσα, για να βελτιώσετε τη γεύση και να αποφύγετε τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των τηγανητών τροφίμων. Σε σύγκριση με μια φριτέζα, η χρήση μιας φριτέζας αέρος μπορεί να μειώσει την ποσότητα λίπους, θερμίδων και δυνητικά επιβλαβών ενώσεων στο φαγητό σας και να συμβάλει στη μείωση του βάρους σας.

Διαβάστε επίσης

Προσέχουμε το καρκινογόνο Ακρυλαμίδιο στις τηγανητές πατάτες, πατατάκια, τοστ

Γιατί όταν τρώτε πατατάκια, τσιπς κινδυνεύει η υγεία σας

Ρενίνη και αλδοστερόνη. Φυσιολογικές τιμές. Πώς μεταβάλλονται στην υπέρταση και σε άλλες παθήσεις;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η μέτρηση της Δραστικότητας της Ρενίνης του πλάσματος (PRA) χρησιμοποιείται στη διαφορική διάγνωση της υπέρτασης.

Υπερτασικοί ασθενείς που έχουν χαμηλή δραστηριότητα ρενίνης πιθανώς έχουν ανισορροπία του όγκου των υγρών ενώ τα άτομα με υψηλή δραστηριότητα ρενίνης είναι πιθανώς υπερτασικοί λόγω της αγγειοσυσπαστικής δράσης της αγγειοτενσίνης, μια κατάσταση γνωστή ως νεφραγγειακή υπέρταση.  Οι ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση μπορεί να ελέγχουν τα επίπεδα ρενίνης και αλδοστερόνης προκειμένου να αξιολογηθεί εάν είναι ευαίσθητοι στο αλάτι, γεγονός το οποίο προκαλεί χαμηλά επίπεδα ρενίνης με φυσιολογικά επίπεδα αλδοστερόνης. Αυτό βοηθά στην επιλογή της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.

Η μέτρηση των επιπέδων της αλδοστερόνης γίνεται τόσο στο πλάσμα όσο και στα ούρα. Οι πληροφορίες αυτές βοηθούν στη διάγνωση του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού που προκαλείται από βλάβη του φλοιού των επινεφριδίων, και του δευτεροπαθούς αλδοστερονισμού που μπορεί να οφείλεται στην υπερδιέγερση του φλοιού των επινεφριδίων από την αγγειοτενσίνη ή την ACTH. 

Η αλδοστερόνη είναι ορμόνη που παράγεται στην φλοιώδη μοίρα των επινεφριδίων, συγκεκριμένα στην σπειροειδή ζώνη και ανήκει στην ομάδα των αλατοκορτικοστεροειδών. Η βιολογική της δράση έχει σχέση με το μεταβολισμό του ύδατος και των ηλεκτρολυτών.

Η έκκριση της αλδοστερόνης ρυθμίζεται από μια σειρά πολύπλοκους μηχανισμούς με κυριότερο το σύστημα ρενίνης – αγγειοτανσίνης και ακολουθούν τα ιόντα καλίου του πλάσματος, η ACTH, τα ιόντα νατρίου, το νατριουρητικό πεπτίδιο, η σωματοστατίνη, το αγγειοκινητικό εντερικό πεπτίδιο κ.α.

Η Ρενίνη είναι ένα πρωτεολυτικό ένζυμο που συντίθεται, αποθηκεύεται και εκκρίνεται από τα παρασπειραματικά κύτταρα των νεφρών και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της πίεσης του αίματος, των επιπέδων καλίου και την ισορροπία του όγκου των υγρών. Η δραστικότητα των συστημάτων ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης έχει σαν αποτέλεσμα την παραγωγή της αγγειοτενσίνης II, ενός ισχυρού αγγειοσυσταλτικού, που διεγείρει την παραγωγή της αλδοστερόνης στον φλοιό των επινεφριδίων. Η μειωμένη ροή αίματος στου νεφρού διεγείρει την έκκριση της Ρενίνης και αυξάνει έκκριση της αλδοστερόνης. Η απώλεια αίματος και η μείωση του νατρίου διεγείρουν επίσης την απελευθέρωση της Ρενίνης. Η μεταβολή της θέσης του σώματος από ύπτια σε όρθια, έχει βρεθεί να αυξάνει το επίπεδο της Ρενίνης. Η πρόσληψη νατρίου επηρεάζει επίσης τα επίπεδα της Ρενίνης: υψηλή πρόσληψη νατρίου μειώνει τα επίπεδα Ρενίνης, ενώ η μείωση του νατρίου προκαλεί απελευθέρωση αυξημένων επιπέδων Ρενίνης.

Η υπερβολική παραγωγή αλδοστερόνης η οποία δεν εξαρτάται από το σύστημα της ρενίνης αγγειοτανσίνης, ονομάζεται Πρωτοπαθής Υπεραλδοστερονισμός και έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση αρτηριακής υπέρτασης και υποκαλιαιμίας.  Ο πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός μπορεί να ευθύνεται για έως και το 15% των περιπτώσεων ασθενών με υπέρταση, ιδιαίτερα στη μέση ηλικία.

Οι εξετάσεις αλδοστερόνης και ρενίνης χρησιμοποιούνται για να αξιολογηθεί κατά πόσο τα επινεφρίδια παράγουν τις κατάλληλες ποσότητες αλδοστερόνης και να γίνει διάκριση μεταξύ των πιθανών αιτίων της περίσσειας ή της έλλειψης. Η αλδοστερόνη μπορεί να μετρηθεί στο αίμα ή σε ένα 24-ωρο δείγμα ούρων, όπου μετράται η ποσότητα της αλδοστερόνης που απομακρύνεται στα ούρα σε μια μέρα. Η ρενίνη μετράται συνήθως στο αίμα.

Η μέτρηση της Δραστικότητας της Ρενίνης του πλάσματος (PRA) χρησιμοποιείται στη διαφορική διάγνωση της υπέρτασης. Υπερτασικοί ασθενείς που έχουν χαμηλή δραστηριότητα ρενίνης πιθανώς έχουν ανισορροπία του όγκου των υγρών ενώ τα άτομα με υψηλή δραστηριότητα ρενίνης είναι πιθανώς υπερτασικοί λόγω της αγγειοσυσπαστικής δράσης της αγγειοτενσίνης, μια κατάσταση γνωστή ως νεφραγγειακή υπέρταση.  Οι ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση μπορεί να ελέγχουν τα επίπεδα ρενίνης και αλδοστερόνης προκειμένου να αξιολογηθεί εάν είναι ευαίσθητοι στο αλάτι, γεγονός το οποίο προκαλεί χαμηλά επίπεδα ρενίνης με φυσιολογικά επίπεδα αλδοστερόνης. Αυτό βοηθά στην επιλογή της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής

Οι εξετάσεις αυτές είναι πιο χρήσιμες για τον πρωτογενή υπεραλδοστερονισμό, επίσης γνωστός ως σύνδρομο Conn, ο οποίος προκαλεί υψηλή πίεση αίματος. Εάν η εξέταση είναι θετική, η παραγωγή αλδοστερόνης μπορεί να αξιολογηθεί περαιτέρω με τη δοκιμασία διέγερσης και καταστολής της.

Τα επίπεδα της αλδοστερόνης και της ρενίνης είναι υψηλότερα το πρωί και μεταβάλλονται μέσα στην ημέρα. Επηρεάζονται από τη στάση του σώματος, από το άγχος και από τα φάρμακα.

Φυσιολογικές Τιμές Αλδοστερόνης

• Ενήλικες Όρθια Θέση: 40 – 310 pg/ml
• Ενήλικες Ύπτια Θέση: 10 – 160 pg/ml

Τιμές Αναφοράς Ρενίνης

• Φυσιολογική πρόσληψη Νατρίου
• Ύπτια Θέση: 0.2 – 2.6 ng/ml/h
• Όρθια Θέση: 1.5 – 5.7 ng/ml/h
• Χαμηλή πρόσληψη Νατρίου
• Ύπτια Θέση: Αυξάνεται περίπου 2 φορές σε σχέση με τη φυσιολογική πρόσληψη
• Όρθια Θέση: Αυξάνεται περίπου 6 φορές σε σχέση με τη φυσιολογική πρόσληψη

Πιθανές Ερμηνείες Παθολογικών Τιμών Αλδοστερόνης

• Αύξηση: Υπερπλασία του φλοιού των επινεφριδίων, αδένωμα που παράγει αλδοστερόνη, κίρρωση του ήπατος με ασκίτη, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, αιμορραγία, υπερκαλιαιμία, υπονατριαιμία, υποογκαιμία, δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο, κακοήθης υπέρταση, νέφρωση, νεφρωσικό σύνδρομο, εγκυμοσύνη, πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός (σύνδρομο Conn), στρες. Φάρμακα: κορτικοτροπίνη, διαζοξίδη, διουρητικά, υδροχλωρική υδραλαζίνη, νιτροπρωσσικό νάτριο, από του στόματος αντισυλληπτικά, κάλιο.
• Μείωση: Νόσος του Addison, δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε νάτριο, υπερνατριαιμία, υποκαλιαιμία, σύνδρομο απώλειας άλατος, σηψαιμία, τοξιναιμία της κύησης. Φάρμακα: κορτιζόνη, μεθυλντόπα, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, προπρανολόλη, στεροειδή.

Πιθανές Ερμηνείες Παθολογικών Τιμών Ρενίνης

• Αύξηση: Νόσος του Addison, αλδοστερονισμός (δευτεροπαθής), σύνδρομο Bartter, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, κίρρωση, σύνδρομο Conn, όρθια στάση του σώματος για 4 ώρες (διπλασιασμός), ιδιοπαθής υπέρταση (σπάνια), υποκαλιαιμία, υποογκαιμία (που προκαλείται από αιμορραγία), τελευταίο μισό του έμμηνου κύκλου, διατροφή χαμηλή σε νάτριο, νεφροπάθεια (με απώλεια νατρίου), φυσιολογική εγκυμοσύνη, φαιοχρωμοκύττωμα, νεφρική υπέρταση, νεφρικοί όγκοι που παράγουν ρενίνη, απόρριψη του μοσχεύματος. Φάρμακα: διαζοξίδη, οιστρογόνα, φουροσεμίδη, θειική γουανεθιδίνη, υδροχλωρική υδραλαζίνη, μινοξιδίλη, νιτροπρωσσικό νάτριο, σαραλαζίνη, σπιρονολακτόνη, θειαζίδες.
• Μείωση: Συγγενήςυπερπλασία επινεφριδίων,  σύνδρομο Cushing, ηλικιωμένοι, ιδιοπαθής υπέρταση, νηστεία, δίαιτα υψηλή σε νάτριο, πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός, υπερφόρτωση με υγρά, απώλεια βάρους.Φάρμακα: Β-αποκλειστές, κλονιδίνη, διγοξίνη, ινδομεθακίνη, γλυκόριζα, μεθυλντόπα, πραζοσίνη, στεροειδή που κατακρατούν νάτριο, σαλικυλικά.

ΑΣΘΕΝΕΙΑ	ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ	ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ	ΡΕΝΙΝΗ
Πρωτογενής αλδοστερονισμός (σύνδρομο Conn)	Υψηλή	Κανονική	Χαμηλή
Δευτερογενής αλδοστερονισμός	Υψηλή	Κανονική	Υψηλή
Ανεπάρκεια των επινεφριδίων (ασθένεια Addison)	Χαμηλή	Χαμηλή	Υψηλή
Σύνδρομο Cushing	Χαμηλή	Υψηλή	Χαμηλή

Προετοιμασία Ασθενούς για την Εξέταση

• Απαιτείται νηστεία 8 -10 ωρών πριν από την εξέταση.
• Εκτός αν υπάρχουν ιδιαίτερες ιατρικές οδηγίες, ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει δίαιτα 3 gr σε νάτριο για τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν από την εξέταση. Αυτή η δίαιτα θεωρείται "φυσιολογική" πρόσληψη νατρίου.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Η ποσότητα του αλατιού στη διατροφή καθώς και φάρμακά, όπως αναλγητικά της τάξης των μη στερεοειδών, διουρητικά, β-αναστολείς, στεροειδή, αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ΜΕΑ) και τα από του στόματος αντισυλληπτικά μπορεί να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της εξέτασης. Μερικά από αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Το άγχος, η άσκηση και η εγκυμοσύνη μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της εξέτασης. Ο καφές, το τσάι ή τα αναψυκτικά τύπου κόλα μπορούν να επηρεάσουν την εξέταση του 24-ώρου δείγματος ούρων. Ο γιατρός σας θα σας πει εάν θα πρέπει να αλλάξετε την ποσότητα του νατρίου (αλάτι) που έχετε στη διατροφή σας ή να σταματήσετε την χρήση διουρητικών ή άλλων φαρμάκων ή την καθημερινή σας άσκηση πριν από την εξέταση της αλδοστερόνης.

Η γλυκόριζα μπορεί να μιμηθεί τις ιδιότητες της αλδοστερόνης και θα πρέπει να αποφεύγεται για τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από την εξέταση, διότι μπορεί να μειώσει την τιμή της αλδοστερόνης. Αυτό αφορά μόνο τα ίδια τα προϊόντα της γλυκόριζας (σκληρή γλυκόριζα). Οι περισσότερες μαλακές γλυκόριζες και άλλες μορφές γλυκόριζας που πωλούνται στη Βόρεια Αμερική δεν περιέχουν πραγματικά γλυκόριζα. Ελέγξτε την ετικέτα της συσκευασίας και εάν δεν είστε σίγουροι πάρτε ένα πακέτο μαζί σας για να ρωτήσετε το γιατρό σας.

Τα επίπεδα της αλδοστερόνης είναι χαμηλά σε σοβαρές νόσους, για αυτό η εξέταση δεν πρέπει να γίνεται, όταν κάποιος είναι πολύ άρρωστος.

Διαβάστε επίσης

• Ποια τα σημάδια ότι οι νεφροί δεν λειτουργούν φυσιολογικά; Ποιοι οι παράγοντες κινδύνου και πως μπορείτε να προλάβετε την νεφροπάθεια; 
• Αύξηση βάρους, διαβήτης, υπέρταση και εύκολη κόπωση ενδέχεται να συνδέονται με νόσο, σύνδρομο Cushing (Cushing’s syndrome)
• Η Υποκαλιαιμία μπορεί να προκαλέσει μυική αδυναμία, κούραση, αρρυθμίες, υπέρταση. Τι πρέπει να προσέχουν οι αθλητές; Ποιες τροφές περιέχουν κάλιο;

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

Επιθετικός καρκίνος πνευμόνων προκαλείται από έκθεση σε αμίαντο. Πρωτοποριακή θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα

Επιμέλεια: Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, Μορ. Βιολόγος, medlabnews.gr iatrikanea

Το κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα αποτελεί μία σπάνια αλλά επιθετική μορφή καρκίνου που αναπτύσσεται στο τοίχωμα των πνευμόνων και κατά κανόνα προκαλείται από την έκθεση σε αμίαντο.

Ο αμίαντος είναι μια φυσική ουσία που αποτελείται από ισχυρές ίνες, οι οποίες αντιστέκονται στη θερμότητα και σε χημικές ουσίες. Λόγω των χαρακτηριστικών αυτών ο αμίαντος έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως σαν υλικό απομόνωσης, στην οικοδομική βιομηχανία, σε μηχανικές κατασκευές, στα αυτοκίνητα, στα φρένα κ.α.

Ωστόσο ο αμίαντος αποτελεί μια σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη ζωή και έχει απασχολήσει έντονα την ιατρική κοινότητα κατά τις τελευταίες δεκαετίες, σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου. Εξαιρετικά μεγάλη έκθεση σε αμίαντο είχαν οι διασωθέντες αλλά και οι διασώστες που βρέθηκαν στην καταστροφή των δίδυμων πύργων στην Νέα Υόρκη. Αμίαντος επίσης έχει βρεθεί σε καλλυντικά και σε παιδικές πούδρες με βάση το ταλκ. Στην Ελλάδα ήρθε στην επιφάνεια ως σοβαρό θέμα υγείας μετά από μεγάλες πυρκαγιές, όπως ήταν η φωτιά που κατέστρεψε το Μάτι, καθώς η καύση των υλικών που βρίσκονται στα κτήρια απελευθέρωσαν στην ατμόσφαιρα μεγάλες ποσότητες σκόνης αμιάντου. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια το Ελληνικό Δημόσιο μετά από αγωγές αποζημίωσε τις οικογένειες απόστρατων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού που εκτέθηκαν κατά τη θητεία τους σε αμίαντο χωρίς προφυλάξεις, και δεκαετίες μετά νόσησαν από μη ιάσιμο καρκίνο.

Η σύνδεση του αμίαντου με το κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα παρατηρήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 50’ από τον Chris Wagner ο οποίος ήταν Ουαλός παθολογοανατόμος και εργαζόταν ως γιατρός στη Νότιο Αφρική. Μέσα στα καθήκοντά του ήταν και οι νεκροτομές. Παρατήρησε ότι οι εργάτες των ορυχείων αμιάντου πέθαιναν από έναν καρκίνο του υπεζωκότα που ονομαζόταν μεσοθηλίωμα. Δημοσίευσε τα ευρήματά του στο 1960 στο περιοδικό British Journal of Industrial Medicine και ήταν ο πρώτος που σαφώς απέδειξε τη σχέση του αμίαντου με αυτόν τον καρκίνο ανοίγοντας μία νέα εποχή στην εργασιακή και περιβαλλοντολογική ιατρική.

Η άμεση και πρώτη επαφή με τον αμίαντο δεν προκαλεί εμφανή σημεία ασθένειας. Ωστόσο η έκθεση σε αμίαντο μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση προβλημάτων υγείας, καθώς οι ίνες του αμίαντου που υπάρχουν στον αέρα μπορεί να εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω του αναπνευστικού και του πεπτικού συστήματος. Ο αμίαντος γίνεται κίνδυνος για την υγεία όταν εισπνέονται υψηλές συγκεντρώσεις ινών για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα άτομα τα οποία εργάζονται καθημερινά με τον αμίαντο και εκτίθενται σ' αυτόν συνεχώς μπορούν να υποστούν σοβαρές βλάβες στην υγεία τους. Μία από τις πιο σοβαρές ασθένειες που προκαλεί ο αμίαντος είναι το κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα.

Κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα

Το μεσοθηλίωμα είναι ένας πολύ κακοήθης όγκος. Η διάγνωση της νόσου γίνεται συνήθως με καθυστέρηση, με συνέπεια οι περισσότεροι ασθενείς να εμφανίζουν προχωρημένη ή μεταστατική νόσο και να έχουν γενικά πτωχή πρόγνωση. Συγκεκριμένα, η διάμεση επιβίωση των ασθενών με προχωρημένο ή μεταστατικό κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα που δεν έχουν λάβει προηγούμενη θεραπεία, ανέρχεται σε 12 έως 14 μήνες, ενώ το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης είναι περίπου 10%.

Ο ακριβής μηχανισμός της ασθένειας παραμένει άγνωστος, καθώς επίσης και τα αίτια αυτής. Η μόνη γνωστή αιτία του μεσοθηλιώματος είναι η έκθεση του ατόμου σε ίνες αμιάντου.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και πολύ περιορισμένη εισπνοή αρκεί για να προκαλέσει καρκίνο. Έτσι και το τρύπημα με ένα τρυπάνι μιας πλάκας αμιάντου και εισπνοή της σκόνης ή το πριόνισμα μιας πλάκας αμιαντοτσιμέντου, είναι δυνατόν να αποδειχθούν καρκινογόνα.

Συμπτώματα

Συνήθως, τα συμπτώματα της νόσου αναπτύσσονται ακόμα και 20 έως 50 χρόνια μετά την αρχική έκθεση στον αμίαντο και εμφανίζονται όταν οι όγκοι εξαπλώνονται, μεγαλώνουν και πιέζουν το θωρακικό τοίχωμα. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες των ασθενών να επωφεληθούν από περισσότερες επιλογές θεραπείας. Επειδή τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά άλλων, κοινών ασθενειών, μια αρχική εσφαλμένη διάγνωση είναι συχνή. Είναι σημαντικό ο ασθενής να γνωρίζει το ιστορικό έκθεσης στον αμίαντο και να το συζητήσει με το γιατρό του το συντομότερο δυνατό.

Τα συμπτώματα του κακοήθους μεσοθηλιώματος του υπεζωκότα περιλαμβάνουν:

• Πόνο στο στήθος
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ξηρό βήχα
• Κόπωση
• Βραχνάδα
• Δυσκολία στην κατάποση
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Πυρετό
• Μυϊκή αδυναμία
• Οίδημα στο πρόσωπο και στα χέρια

Όταν τα συμπτώματα εντοπίζονται και αντιμετωπίζονται γρήγορα, οι ασθενείς μπορεί να ωφεληθούν από υψηλότερη ποιότητα ζωής και βελτιωμένο προσδόκιμο ζωής. Ο έλεγχος των συμπτωμάτων αποτελεί ζωτικό σημείο της αντιμετώπισης της νόσου.

Διάγνωση

Ανάλογα με τα συμπτώματα του ασθενούς, ο γιατρός θα συστήσει διάφορες εξετάσεις όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία θώρακος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι απεικονιστικές εξετάσεις για άλλη ασθένεια μπορεί να αποκαλύψουν την ύπαρξη μεσοθηλιώματος. Σε άλλες περιπτώσεις, ένα γνωστό ιστορικό έκθεσης στον αμίαντο μπορεί να οδηγήσει στην απόφαση λήψης ιστού για βιοψία.

Δεν υπάρχει σαφές πρωτόκολο για τη διάγνωση του καρκίνου μεσοθηλιώματος του υπεζωκότα για κάθε ασθενή. Η παροχή του πλήρους ιστορικού εργασίας του ασθενή στον γιατρό είναι απαραίτητη για τη διαγνωστική διαδικασία. Ο γιατρός είναι πολύ δύσκολο να υποψιαστεί την ασθένεια εκτός και αν ο ασθενής αναφέρει τη φύση της εργασίας του όπου μπορεί να έχει συμβεί έκθεση σε αμίαντο.

Θεραπεία

Το κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα αντιμετωπίζεται με συμβατικές θεραπείες όπως η χειρουργική επέμβαση, η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία. Νέες θεραπείες για τον καρκίνο, συμπεριλαμβανομένης της ανοσοθεραπείας, είναι επίσης διαθέσιμες για ορισμένους ασθενείς. Αν και δεν είναι κάθε ασθενής κατάλληλος για κάθε τύπο θεραπείας της νόσου, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επωφεληθούν από την παρηγορητική φροντίδα που βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Νέες θεραπείες

Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι η φαρμακευτική εταιρεία Bristol Myers Squibb έλαβε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab για την πρώτης γραμμής θεραπεία ενηλίκων ασθενών με ανεγχείρητο κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βασίζεται σε αποτελέσματα από τη μελέτη CheckMate -743, την πρώτη και μοναδική θετική μελέτη Φάσης 3 που αφορά ανοσοθεραπεία ως πρώτης γραμμής θεραπεία κακοήθους μεσοθηλιώματος του υπεζωκότα. Η μελέτη πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό σημείο, καταδεικνύοντας μεγαλύτερη συνολική επιβίωση (OS) με τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab έναντι χημειοθεραπείας (πεμετρεξίδη και σισπλατίνη ή καρβοπλατίνη) στο σύνολο των τυχαιοποιημένων ασθενών. Επιπρόσθετα, το προφίλ ασφάλειας για τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab ως πρώτης γραμμής θεραπεία του κακοήθους μεσοθηλιώματος του υπεζωκότα ήταν διαχειρίσιμο, βάσει των καθιερωμένων πρωτοκόλλων διαχείρισης ανεπιθύμητων ενεργειών. Επίσης, το προφίλ ασφάλειας ήταν αντίστοιχο με εκείνο που έχει αναφερθεί σε προηγούμενες μελέτες του εν λόγω συνδυασμού σε άλλους τύπους όγκων.

«Ύστερα από πολλά χρόνια μικρής προόδου στη θεραπεία του κακοήθους μεσοθηλιώματος του υπεζωκότα, διαπιστώνουμε σημαντικό κλινικό όφελος για τους ασθενείς που έλαβαν τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab στο πλαίσιο της μελέτης CheckMate -743», δήλωσε ο Paul Baas, M.D., Ph.D., Τμήμα Ογκολογίας Θώρακα, Αντικαρκινικό Ινστιτούτο Ολλανδίας και Πανεπιστήμιο του Λάιντεν. «Με την έγκριση του συγκεκριμένου συνδυασμού διπλού ανοσοαποκλεισμού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ασθενείς και οι γιατροί θα έχουν πλέον στη διάθεσή τους μία νέα θεραπευτική επιλογή, η οποία έχει δείξει σημαντική βελτίωση της επιβίωσης και επιτρέπει πλέον την καλύτερη διαχείριση της ανθεκτικής αυτής νόσου».

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιτρέπει τη χρήση του συνδυασμού nivolumab με ipilimumab ως πρώτης γραμμής θεραπεία για το ανεγχείρητο κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία. Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο συνδυασμός έχει λάβει έγκριση σε έξι χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ πρόσθετες αιτήσεις για έγκριση βρίσκονται υπό αξιολόγηση από ρυθμιστικές αρχές παγκοσμίως.

«Το μεσοθηλίωμα αποτελεί μια δύσκολη διάγνωση για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, όπου παρατηρείται το υψηλότερο ποσοστό συχνότητας εμφάνισης του μεσοθηλιώματος παγκοσμίως», δήλωσε η Stefania Vallone, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του οργανισμού Women Against Lung Cancer in Europe. «Το μεσοθηλίωμα συχνά διαγιγνώσκεται δεκαετίες μετά την έκθεση του ατόμου σε αμίαντο. Για πολλά χρόνια οι ασθενείς είχαν περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση αυτής της επιθετικής μορφής καρκίνου. Η έγκριση της νέας θεραπείας μας ικανοποιεί ιδιαίτερα, καθώς προσφέρει στους ασθενείς και τις οικογένειές τους ελπίδα για αυξημένες πιθανότητες επιβίωσης. Ευχόμαστε να καταστεί σύντομα διαθέσιμη σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες».

«Η έγκριση του συνδυασμού nivolumab με ipilimumab από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί ένα κρίσιμης σημασίας βήμα για την αντιμετώπιση των ακάλυπτων αναγκών των ασθενών με κακόηθες μεσοθηλίωμα του υπεζωκότα. Στη μελέτη CheckMate -743, ο εν λόγω συνδυασμός διπλού ανοσοαποκλεισμού έδειξε κλινικά ουσιαστική βελτίωση της επιβίωσης έναντι της καθιερωμένης θεραπείας, με 41% των ασθενών που έλαβαν τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab να παραμένουν εν ζωή στα δύο έτη, σε σύγκριση με μόλις 27% των ασθενών που έλαβαν χημειοθεραπεία», δήλωσε ο Abderrahim Oukessou, M.D., Αντιπρόεδρος, επικεφαλής του τμήματος ανάπτυξης καρκίνου του θώρακα της Bristol Myers Squibb. «Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους ασθενείς και τους ερευνητές που συμμετείχαν στη μελέτη CheckMate -743, η συμβολή των οποίων ήταν απαραίτητη για να προσφέρουμε την πρώτη ανοσοθεραπευτική επιλογή για τη συγκεκριμένη νόσο σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Διαβάστε περισσότερα για τον αμίαντο:

Τι είναι ο αμίαντος και πώς συνδέεται με τον καρκίνο η εισπνοή σκόνης αμιάντου;

H ηλεκτρική κουβέρτα πόσο ασφαλής είναι; Τι πρέπει να προσέχουμε κατά την χρήση της; Είναι επικίνδυνη στην εγκυμοσύνη;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η ηλεκτρική κουβέρτα μπορεί να προθερμάνει το κρεβάτι σας και να το διατηρήσει ζεστό καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας. Η ένταση της θερμότητας που εκλύεται είναι ιδανική για ένα ήρεμο και ζεστό ύπνο ενώ απομακρύνει την υγρασία από το στρώμα και τα σεντόνια.

Η χρήση της ηλεκτρικής κουβέρτας έχει επιδράσεις στην υγεία: 

μειώνει τους μυϊκούς πόνους καθώς και πόνους που σχετίζονται με την αρθρίτιδα και την ινομυαλγία κτλ, 

μειώνει τις αλλεργίες και 

έχει και θετική επίδραση στα προβλήματα ιγμορίτιδας.

Ο όρος ηλεκτρική κουβέρτα χρησιμοποιείται για να περιγράφει δύο διακριτές κατηγορίες προϊόντων: την ηλεκτρική κουβέρτα (electrical blanket) και την ηλεκτρική υποκουβέρτα (electric underblanket) ή αλλιώς ηλεκτρικό υπόστρωμα (electric mattress pad).

Η διαφορά ηλεκτρικής κουβέρτας και ηλεκτρικού υποστρώματος είναι ότι η μεν πρώτη (κουβέρτα) χρησιμοποιείται σαν κάλυμμα, όπως δηλαδή η τυπική κουβέρτα, ενώ το ηλεκτρικό υπόστρωμα ως υπόστρωμα, δηλαδή κάτω από το σεντόνι πάνω στο οποίο κοιμόμαστε.

Μέσα στο ύφασμα της ηλεκτρικής κουβέρτας βρίσκεται μονωμένη καλωδίωση η οποία ζεσταίνεται καθώς τροφοδοτείται με ηλεκτρική τάση, με τρόπο παρόμοιο με αυτό των ηλεκτρικών καλοριφέρ, ήτοι με αντιστάσεις. Η μόνωση προστατεύει από την ηλεκτροπληξία ενώ η θέρμανση εκπέμπεται, ζεσταίνοντας το περιβάλλον.

Οι πιο μοντέρνες κουβέρτες χρησιμοποιούν ίνες άνθρακα (carbon fibres) οι οποίες είναι πιο διακριτικές, ελαφριές και ανθεκτικές από άλλα πιο παραδοσιακά μέταλλα.

Πόσο ασφαλής είναι η ηλεκτρική κουβέρτα;

Ο σημαντικότερος κίνδυνος από την χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας ήταν μέχρι πριν λίγα χρόνια η εκδήλωση φωτιάς. Παλαιότερης τεχνολογίας κουβέρτες ήταν επισφαλείς ως προς αυτό και κυρίως κουβέρτες που είχαν ήδη σημειώσει μεγάλη διάρκεια ζωής (πάνω από δέκα χρόνια). 

Από το 2001 και έπειτα, οι ηλεκτρικές κουβέρτες κατασκευάζονται με ενσωματωμένα συστήματα ασφαλείας, με μηχανισμό αυτόματης διακοπής τροφοδοσίας ανάλογα με την επιθυμητή θερμοκρασία (θερμοστάτη) ή τον χρόνο λειτουργίας (χρονοδιακόπτη) ή και τα δύο.

Ο κίνδυνος της ηλεκτροπληξίας επίσης είναι υπαρκτός, για αυτό θα πρέπει κατά την αγορά μιας κουβέρτας (αλλά και κατά περιόδους) να ελέγχουμε διεξοδικά την επιφάνεια για τυχόν εκδορές ή φθορές. Οι σύγχρονες κουβέρτες βέβαια έχουν πολύ ισχυρή μόνωση και αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι είναι πλενόμενες, και μάλιστα και στο πλυντήριο.

Όσον αφορά στην χρήση της ηλεκτρικής κουβέρτας, έχουν εκφραστεί επιφυλάξεις σχετικά με τις επιπτώσεις της στην υγεία.

Οι επιφυλάξεις αυτές αφορούν την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, ακτινοβολία εξαιρετικά χαμηλής συχνότητας. Η χρήση του ηλεκτρισμού έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας. Το 1996, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ξεκίνησε το Διεθνές Πρόγραμμα Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων (Ιnternational EMF Project) για να διερευνήσει τους πιθανούς κινδύνους υγείας που σχετίζονται με τις τεχνολογίες που εκπέμπουν EMF. Τα εξωτερικά ELF μαγνητικά πεδία επάγουν ηλεκτρικά πεδία και ρεύματα στο σώμα που, στις πολύ υψηλές εντάσεις πεδίων, προκαλούν νευρική και μυϊκή διέγερση, όπως και αλλαγές στη δυνατότητα διέγερσης των νευρικών κυττάρων στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ένα μεγάλο μέρος της επιστημονικής έρευνας που εξετάζει τους μακροπρόθεσμους κινδύνους από την έκθεση σε ELF μαγνητικά πεδία έχει εστιάσει στην παιδική λευχαιμία. Τα στοιχεία σχετικά με την παιδική λευχαιμία δεν είναι αρκετά ισχυρά, ώστε να θεωρηθούν αιτιώδη.

Πάντως είναι σκόπιμο ευπαθείς κατηγορίες ανθρώπων όπως βρέφη, μικρά παιδιά, διαβητικοί, καρδιοπαθείς και ηλικιωμένοι να μην κοιμούνται με την ηλεκτρική κουβέρτα στην πρίζα, αλλά να την χρησιμοποιούν για να ζεστάνουν το κρεβάτι πριν ξαπλώσουν. 

Έτσι καλό είναι να ενεργοποιείται η ηλεκτρική κουβέρτα στην ανώτερη σκάλα λίγες ώρες προτού πέσετε για ύπνο, αρκετές για να αποθηκευτεί η ζέστη στο στρώμα και στα σκεπάσματα. Πριν πέσετε για ύπνο μπορείτε είτε να την κλείσετε, είτε να την ρυθμίσετε στην χαμηλότερη σκάλα, ανάλογα με την προτίμηση σας.

Τι πρέπει να προσέχουμε κατά την χρήση της ηλεκτρικής κουβέρτας:

• Δεν πρέπει να ενεργοποιούμε την ηλεκτρική κουβέρτα ενόσω είναι ακόμα διπλωμένη.

• Δεν πρέπει να ενεργοποιούμε την ηλεκτρική κουβέρτα αν έχει φθορές και χτυπήματα

• Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε δοχεία με ζεστά νερά ταυτόχρονα με την ηλεκτρική κουβέρτα

• Δεν πρέπει να ερχόμαστε σε επαφή με την κουβέρτα με βρεγμένα χέρια ή πόδια

• Δεν πρέπει να καρφώνουμε την ηλεκτρική κουβέρτα στο κρεβάτι με καρφιά.

• Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε ηλεκτρική κουβέρτα σε πτυσσόμενα κρεβάτια και αν το κάνουμε αυτό θα πρέπει να φροντίζουμε να μην υπάρχει κίνδυνος να μπλεχτεί ή τσαλακωθεί το καλώδιο τροφοδοσίας.

• Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε ηλεκτρική κουβέρτα σε κρεβάτια ανήμπορων ανθρώπων, βρεφών, ή ανθρώπων που πάσχουν από κάποιο πρόβλημα που τους καθιστά υπερευαίσθητους στην θερμότητα.

• Δεν πρέπει να επιτρέπουμε την χρήση της ηλεκτρικής κουβέρτας σε μικρά παιδιά

• Δεν πρέπει να επιτρέπουμε την ολονύχτια χρήση από ανθρώπους που έχουν βηματοδότη.

Επίσης:

• Διεξάγουμε τακτικούς οπτικούς ελέγχους για να βεβαιωθούμε ότι η ηλεκτρική κουβέρτα είναι σε καλή κατάσταση.

• Αν η κουβέρτα που έχετε είναι παλαιότερη από δέκα ετών, ίσως είναι καλύτερα να την αντικαταστήσετε.

Κατά την αποθήκευση:

• Ακολουθούμε τις οδηγίες του κατασκευαστή.

• Δεν χρησιμοποιούμε χημικά για προστασία από το σκόρο ή άλλη αιτία.

• Δεν τοποθετούμε πάνω στην ηλεκτρική κουβέρτα βαριά αντικείμενα.

Ηλεκτρική κουβέρτα και εγκυμοσύνη

Οι περισσότεροι άνθρωποι ανησυχούν ότι η χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, προκαλώντας έτσι αποβολή. Μια άλλη λογική που δίνεται συχνά είναι ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα παράγει ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που οδηγεί σε γενετικές ανωμαλίες ή αποβολή του μωρού.
Ο φόβος ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματός σας είναι αβάσιμη. Έρευνα σχετικά με την ασφάλεια της ηλεκτρικής κουβέρτας αποκαλύπτει ότι είναι εξαιρετικά απίθανο ότι μια ηλεκτρική κουβέρτα μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματός. Γενικά, αποβολή ή βλάβη στο νωτιαίο νεύρο μπορεί να συμβεί μόνο όταν η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται σημαντικά πάνω από τους 39 βαθμούς Κελσίου που δεν είναι δυνατή από την χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας.

Με τις σύγχρονες ηλεκτρικές κουβέρτες, η ασφάλεια βελτιώνεται πολύ περισσότερο καθώς συνοδεύονται από σύστημα ελέγχου θερμοκρασίας. Αυτό τις καθιστά πολύ πιο ασφαλείς στη χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και εξαλείφει ακόμη και τις δυνατότητες σύλληψης φωτιάς ή καύσης του σώματός σας κατά τη διάρκεια του ύπνου. 
Αν και το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που παράγεται από ηλεκτρικές κουβέρτες δεν προκαλεί καμία βλάβη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, υπάρχουν ορισμένα πλεονεκτήματα καθώς και κίνδυνοι που συνδέονται με τη χρήση της σε διάφορα στάδια της εγκυμοσύνης. Παρόλο που το αποτέλεσμα ερευνών δεν ήταν απολύτως σαφές, επιβεβαίωσε ότι όταν οι έγκυες γυναίκες που χρησιμοποίησαν ηλεκτρική κουβέρτα με πολύ υψηλές ρυθμίσεις, υπήρχε αυξημένος κίνδυνος αποβολής ειδικά κατά τις πρώτες επτά εβδομάδες της κύησης. 
Οι γιατροί προτείνουν ότι μια έγκυος γυναίκα πρέπει να αποφεύγει τη χρήση ηλεκτρικής κουβέρτας, ειδικά κατά τις πρώτες επτά εβδομάδες της εγκυμοσύνης της όταν οι πιθανότητες αποβολής και του καρκίνου του ενδομητρίου λόγω του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου είναι αυξημένες.
Οι ειδικοί συμβουλεύουν τη χρήση ενός επιπλέον χονδρού παπλώματος ή μπουκάλι ζεστού νερού για να κρατήσει το σώμα ζεστό αντί της ηλεκτρικής κουβέρτας.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η αναφυλαξία. Τι πρέπει να κάνετε σε αναφυλακτικό shock, πώς γίνεται η ένεση και μέτρα πρόληψης (video). 
• Τι είναι η αλλεργία; Με ποιόν τρόπο εκδηλώνεται μια αλλεργική αντίδραση και πώς αντιμετωπίζεται;
• Ομοιοπαθητική: Μια άλλη προσέγγιση στην αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας (κι όχι μόνο αυτής)
• Ακάρεα προκαλούν άσθμα, ρινίτιδα, καταρροή, φαγούρα, επιπεφυκίτιδα, αναπνευστικά προβλήματα

Η δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης τι δείχνει; Πότε γίνεται η καμπύλη σακχάρου; Ποια τα αίτια του προδιαβήτη;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής Βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης (ή αλλιώς «καμπύλη σακχάρου») χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν αμφιβολίες για τη διάγνωση του διαβήτη και γίνεται ως εξής:

- Το άτομο πάει στο μικροβιολογικό εργαστήριο το πρωί, νηστικό (μπορεί να έχει πιει μόνο νερό). Τις προηγούμενες 3 μέρες έχει φάει ελεύθερα (έτσι ώστε να έχει πάρει αρκετούς υδατάνθρακες και το πάγκρεας του να έχει «ξυπνήσει» καλά, για να μπορέσει να ανταποκριθεί όσο γίνεται καλύτερα στη δοκιμασία).

- Στο εργαστήριο παίρνουν μια μικρή ποσότητα αίματος για έλεγχο του σακχάρου (αιμοληψία πάντα από τη φλέβα, όχι από το δάκτυλο).

- Ο εξεταζόμενος πίνει ένα ποτήρι νερό, μέσα στο οποίο έχουν διαλυθεί 75g άνυδρης γλυκόζης (μια σκόνη γλυκόζης που μπορεί να πάρει ο εξεταζόμενος από το φαρμακείο). Επειδή είναι πολύ γλυκό, δεν χρειάζεται να είναι «μονορούφι», αλλά πρέπει να είναι σίγουρα μέσα σε 5-10 λεπτά.

- Ακολουθούν 2 ώρες, κατά τις οποίες ο εξεταζόμενος πρέπει να παραμείνει καθιστός σε μια καρέκλα, να μην καπνίσει και εννοείται, να μη φάει τίποτα.

- Στις 2 ώρες γίνεται άλλη μια αιμοληψία για να δούμε πόσο έχει ανέβει το σάκχαρο.

Φυσιολογικά, το σάκχαρο στις 2 ώρες πρέπει να είναι κάτω από 140 mg/dl. Η διάγνωση του διαβήτη μπαίνει αν το σάκχαρο έχει φτάσει (ή ξεπεράσει) τα 200 mg/dl. Οι ενδιάμεσες τιμές χαρακτηρίζονται ως «διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη»

Η δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης γίνεται ως εξής:

Πριν από την ημέρα της εξέτασης:

•   Να έχετε μια ισορροπημένη δίαιτα που να περιέχει τουλάχιστον 150 γραμμάρια υδατανθράκων την ημέρα για 3 ημέρες πριν την εξέταση. Φρούτα, ψωμιά, δημητριακά, crackers και αμυλούχα λαχανικά, όπως πατάτες, φασόλια και καλαμπόκι, είναι καλή πηγή υδατανθράκων. 

•   Να μην φάτε και πιείτε, να μην καπνίσετε και να μην ασκηθείτε έντονα, τουλάχιστον 8 ώρες πριν την εξέταση.

•   Ενημερώστε τον μαιευτήρα σας αν είστε έγκυος για τη λήψη οποιουδήποτε συνταγογραφούμενου ή μη φαρμάκου. Μπορεί να σας συστήσει να το διακόψετε πριν την εξέταση.

Την ημέρα της εξέτασης:

•   Θα πάτε στο μικροβιολογικό εργαστήριο το πρωί, νηστικός/ή (μπορείτε να έχετε πιει μόνο νερό).

•   Στο εργαστήριο θα γίνει η πρώτη αιμοληψία για έλεγχο του σακχάρου (αιμοληψία πάντα από τη φλέβα, όχι από το δάκτυλο).

•   Στη συνέχεια θα πιείτε ένα ποτήρι νερό, μέσα στο οποίο έχουν διαλυθεί 75g άνυδρης γλυκόζης (μια σκόνη γλυκόζης που μπορεί κανείς να προμηθευτεί από το φαρμακείο). Επειδή είναι πολύ γλυκό, δεν χρειάζεται να το πιείτε «μονορούφι», αλλά σίγουρα μέσα σε 5-10 λεπτά.

•   Ακολουθούν 2 ώρες αναμονής, κατά τις οποίες θα πρέπει να παραμείνετε στο εργαστήριο ήρεμος/η, να μην καπνίσετε και, εννοείται, να μη φάτε τίποτα.

•   Μετά από 2 ώρες γίνεται άλλη μια αιμοληψία για να δούμε πόσο έχει ανέβει το σάκχαρο.

Φυσιολογικά, το σάκχαρο στις 2 ώρες πρέπει να είναι κάτω από 140 mg/dl. Η διάγνωση του διαβήτη γίνεται αν το σάκχαρο έχει φτάσει (ή ξεπεράσει) τα 200 mg/dl. Οι ενδιάμεσες τιμές χαρακτηρίζονται ως «διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη».

O προδιαβήτης

O προδιαβήτης είναι μια κατάσταση κατά την οποία οι τιμές γλυκόζης αίματος ανευρίσκονται πάνω από το φυσιολογικό, αλλά όχι σε τέτοια επίπεδα που να τίθεται η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (Σ.Δ.). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η «είσοδος» προς το Σ.Δ..

Ποια είναι τα αίτια του προδιαβήτη;

Όπως είπαμε, ο προδιαβήτης είναι μια κατάσταση πριν από το Σ.Δ., άρα τα αίτια είναι αυτά τού Σ.Δ.: η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, η μεγάλη κατανάλωση υδατανθράκων στη «δυτικού» τύπου διατροφή, καθώς και η κληρονομικότητα αποτελούν τους παράγοντες της «εισόδου» ενός ατόμου στον προδιαβήτη.

Ο προδιαβήτης είναι αρχικό στάδιο στην εξέλιξη της φυσικής ιστορίας του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Η συγκεκριμένη μεταβολική διαταραχή, αν και δεν έχει κλινική συμπτωματολογία και δεν αποτελεί ιδιαίτερη νοσολογική οντότητα, πρέπει και να ανιχνεύεται έγκαιρα και να αντιμετωπίζεται με την ανάλογη σοβαρότητα, διότι εξελίσσεται σε σακχαρώδη διαβήτη και συνδέεται με καρδιαγγειακά συμβάματα.

Το πρόβλημα του προδιαβήτη είναι μεγάλο και κατά τα πρότυπα του διαβήτη λαμβάνει σταδιακά διαστάσεις επιδημίας. Παγκοσμίως ο αριθμός των ατόμων με προδιαβήτη είναι περίπου 314 εκατομμύρια, ενώ υπολογίζεται ότι το 2025 ο αριθμός των ατόμων με προδιαβήτη θα ανέρχεται σε 418 εκατομμύρια. Είναι γνωστό ότι ο προδιαβήτης αυξάνει τον βραχυπρόθεσμο κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 από 3 έως 10 φορές με κάποιους πληθυσμούς να παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλους. Ο έλεγχος για προδιαβήτη πρέπει να γίνεται στον πληθυσμό εκείνο ο οποίος έχει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη που είναι:

         -  τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό Σ. Δ.

         -  τα άτομα με καρδιαγγειακή νόσο

         -  τα άτομα με παχυσαρκία ή καθιστική ζωή

         -  τα άτομα με υπέρταση ή υπερλιπιδαιμία

         -  τα άτομα που λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα
- οι γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κύησης ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Με τον όρο «προ-διαβήτης» χαρακτηρίζονται δύο καταστάσεις, δύο διαταραχές, που παρότι δεν είναι επίσημα διαβήτης, ξεφεύγουν από τα φυσιολογικά όρια του υγιούς και συνοδεύονται από αυξημένη πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτη στο μέλλον. Αυτές οι καταστάσεις είναι:

- Διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας (IFG - Impaired Fasting Glucose). Ορίζεται ως πρωινό σάκχαρο 100-125 mg/dl (νηστικός). Κάτω από 100 είναι το φυσιολογικό, ενώ από 126 και πάνω είναι διαβήτης.

- Διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη (IGT - Impaired Glucose Tolerance). Βρίσκεται με τη δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης και ορίζεται ως σάκχαρο στις 2 ώρες 140-199 mg/dl. Κάτω από 140 είναι το φυσιολογικό, ενώ πάνω από 200 είναι διαβήτης.

Η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA) συμπεριέλαβε σε αυτήν την κατηγορία αυξημένου κινδύνου για ανάπτυξη διαβήτη και όσα (μη διαβητικά) άτομα έχουν γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη μεταξύ 5,7% και 6,4%.

Από τη στιγμή που θα διαπιστωθεί κάποιο από τα παραπάνω, θα πρέπει να υπάρχει τακτικότερος έλεγχος (τουλάχιστον μια φορά το χρόνο ή το 6/μηνο). Οι καταστάσεις αυτές δεν είναι μόνιμες. Συνήθως μπορούν (και πρέπει) να υποχωρήσουν, κυρίως με σωστή δίαιτα, απώλεια βάρους και συστηματικό πρόγραμμα άσκησης, έτσι ώστε να μην προχωρήσουν σύντομα σε «επίσημο» διαβήτη.

Είναι σημαντική η διάγνωση του προδιαβήτη;

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ένα άτομο βρίσκεται στο στάδιο του προδιαβήτη, γιατί πρέπει να δώσουμε τις κατάλληλες οδηγίες για την αντιμετώπισή του, καθώς έχει αποδειχθεί, σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, ότι το στάδιο του προδιαβήτη είναι εξίσου σημαντικό με αυτό του Σ.Δ. στην εμφάνιση αγγειοπάθειας, και μάλιστα καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Θεραπεύεται ο προδιαβήτης;


Όπως και ο Σ.Δ., ο προδιαβήτης είναι μια κατάσταση συνεχώς εξελισσόμενη. Ο στόχος μας πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπισή του. Η αλλαγή τρόπου ζωής με καθημερινή άσκηση, η αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών με διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, λιγότερα λίπη και αποφυγή των «κακών» υδατανθράκων (κυρίως των έτοιμων φαγητών), των γλυκών και γενικότερα της ζάχαρης, βοηθούν στην όσο το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση του προδιαβήτη, επιβραδύνοντας την έλευση του Σ.Δ..

Αν χαθεί ένας κρίκος από την αλυσίδα της παρέμβασης, τότε τα οφέλη της ειδικά σε περιπτώσεις διαταραχής ανοχής γλυκόζης είναι αμφιλεγόμενα.

Πέραν από τους όποιους προβληματισμούς για την θεραπευτική αντιμετώπιση του προδιαβήτη, σύμφωνα με τις συστάσεις της Αμερικάνικης Διαβητολογικής Εταιρείας, η χρήση μετφορμίνης συνίσταται μόνο όταν εκτός του προδιαβήτη (IFG + IGT) συνυπάρχει κάποιος παράγοντας κινδύνου, όπως ηλικία < 60έτη, ΒΜΙ > 30Kg/m2, οικογενειακό ιστορικό διαβήτη σε α’ βαθμού συγγενείς, αυξημένα τριγλυκερίδια, μειωμένη HDL, αρτηριακή υπέρταση και HbA1c>6%.[

Προσυμπτωματικός έλεγχος

Σαν προσυμπτωματικός έλεγχος, στα πλαίσια πρόληψης, προτείνεται ο έλεγχος σακχάρου νηστείας στα άτομα που πληρούν τις προϋποθέσεις :

•   Ηλικία άνω των 45 ετών.

•   Περιφέρεια μέσης >102 cm (άντρες) και >88 cm (γυναίκες).

•   Δείκτης μάζας σώματος >30 kg/m².

•   Θετικό οικογενειακό ιστορικό για Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.

•   Ιστορικό αρτηριακής υπέρτασης ή άλλης καρδιαγγειακής νόσου.

•   Ιστορικό Σακχαρώδους Διαβήτη Κύησης.

•   Γέννηση παιδιών άνω των 4 κιλών.

•   Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

•   Λήψη φαρμάκων που ευνοούν την δυσγλυκαιμία (π.χ. κορτιζόνη).

Αν η τιμή σακχάρου νηστείας είναι φυσιολογική προτείνεται επανάληψη της μέτρησης σε 3 έτη. Στα άτομα που έχουν είτε υψηλές τιμές σακχάρου νηστείας είτε φυσιολογικές τιμές, αλλά με ισχυρή υποψία για ύπαρξη διαβήτη, είτε υψηλή τιμή σακχάρου μεταγευματικά (>140mg/dl στις 2ώρες μετά το γεύμα) προτείνεται η διενέργεια δοκιμασίας ανοχής γλυκόζης.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι ο προδιαβήτης, ποιοι κινδυνεύουν και πώς μπορεί να προληφθεί και θεραπευτεί
• Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση λιποθυμίας, λιποθυμικού ή συγκοπτικού επεισοδίου; Πρώτες βοήθειες
• Ποιοί κινδυνεύουν από διαβήτη; Τι συμπτώματα μπορεί να έχει και τι εξετάσεις πρέπει να κάνει ο διαβητικός;
• H καλή διατροφή του διαβητικού. Οδηγίες διατροφής για διαβητικούς.
• Η δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου), ο προδιαβήτης και ο διαβήτης.
• Τα πολλά γλυκά δεν φέρνουν διαβήτη. Η σημασία της μεσογειακής διατροφής και της άσκησης στον διαβήτη.